احداث استاديوم در تالاب حفاظت شده انزلي

ماجراهاي تالاب انزلي هنوز به قوت خود باقي است. احداث ميان گذر انزلي از يک سو و افزايش آلاينده هاي آبي در اين تالاب بين المللي و کاهش تخم ريزي ماهيان فقط بخشي از اتفاقات رخ داده در اين مجموعه است. اکنون که حاميان محيط زيست نگران ادامه حيات اين تالاب بين المللي هستند، قرار است يک استاديوم در جزيره «چراغ پشتان» در داخل تالاب بين المللي انزلي ساخته شود. پس از يکي ديگر از سفرهاي رياست جمهوري و مصوبات استاني آن، مسوولان اجرايي سراغ يکي ديگر از مناطق تحت حفاظت سازمان محيط زيست رفتند تا در سکوت مسوولان سازمان حفاظت محيط زيست، ورزشگاه جديد انزلي را با گنجايش 30 هزار نفر در داخل اين جزيره احداث کنند. مديرکل محيط زيست استان گيلان در پاسخ به اعتماد که آيا محيط زيست با احداث ورزشگاه در اين منطقه موافق است، گفت؛ نظر سازمان محيط زيست مساعد و در حال ارزيابي اين منطقه براي احداث ورزشگاه است چون در کنار اين استاديوم قرار است ورزش هاي آبي نيز داشته باشيم. کامران زلفي نژاد در پاسخ به اينکه اين منطقه حفاظت شده و در ميانه تالاب قرار گرفته است، تاکيد کرد؛ اين منطقه حفاظت شده نيست.
وي همچنين احداث ورزشگاه را جزء مصوبات استاني ندانست و گفت؛ سال گذشته زمين ديگري براي اين ورزشگاه در نظر گرفته شد که به دلايلي مسوولان نتوانستند آن را براي ساخت فراهم کنند. به همين دليل اکنون اين قسمت در نظر گرفته شده است. با وجود صحبت هاي زلفي نژاد ، رئيس اداره حفاظت محيط زيست شهرستان انزلي در گفت وگو با ايرنا در تيرماه گفته بود؛ زمين پيشنهاد شده براي احداث استاديوم در چراغ پشتان، در محدوده حفاظتي قرار دارد و در شرايط کنوني هرگونه ساخت و ساز در آن ممنوع است. به گفته عطاءالله تقوايي زمين هاي اين منطقه به دليل شرايط پيشروي دريا و بالا آمدن آب تالاب در معرض آب گرفتگي قرار دارد.

هر چند تماس هاي خبرنگار اعتماد با معاونت طبيعي سازمان محيط زيست بي نتيجه ماند، اما محمد باقرزاده کريمي کارشناس دفتر تالاب هاي سازمان حفاظت محيط زيست درباره صدور هرگونه مجوز ساخت و ساز در اين منطقه تحت حفاظت گفت؛ معاونت طبيعي سازمان بدون استعلام از دفتر ما چنين مجوزي را صادر نمي کند. تنها در يک صورت مي توانند مجوزي داده باشند که ما از آن بي اطلاع باشيم و آن در شرايطي است که رئيس سازمان به صورت مستقيم مجوز صادر کند و مسووليت هر اقدامي را به عهده گيرد. وي درباره اينکه خاکبرداري از جزيره قانوني است، گفت؛ تحت هر عنوان خاکبرداري از جزيره چراغ پشتان غيرقانوني است. به هم خوردن خاک در منطقه بر کل اکوسيستم تاثير خواهد داشت. در اين جزيره ديگر خبري از اسب هاي آزاد و پرندگان مهاجر نيست و به جاي آنها کاميون هاي خاکبرداري در جزيره مشغول تردد هستند. اين اتفاقات در تالاب 15 هزار هکتاري انزلي در حالي همچنان ادامه دارد که ارزش جهاني هر هکتار تالاب در جهان بيش از ميليون ها دلار است. با اين وجود معاون اداره تربيت بدني بندرانزلي در 24 شهريور از افزايش ظرفيت ورزشگاه انزلي از 15 هزار نفر به 30 هزار نفر خبر داد. صفر جعفرزاد در گفت وگو با فارس همچنين در مورد افزايش وسعت اين ورزشگاه گفت؛ زمين ورزشگاه بندرانزلي با مساحت 50 هکتار در منطقه چراغ پشتان مورد مطالعه شرکت آتک قرار گرفته است که اين شرکت نظر مثبت خود را اعلام کرده و به زودي بعد از استعلام سازمان محيط زيست کلنگ آن بر زمين زده مي شود. وي ميزان اعتبار استاديوم ورزشي انزلي را 9 ميليارد تومان اعلام کرد و اظهار داشت؛ 200 ميليون تومان براي مطالعه آن در نظر گرفته شده است.

با وجود اصل 50 قانون اساسي مشخص نيست چرا مسوولان سازمان محيط زيست در برابر فشارها از سوي مقامات بالاتر سکوت مي کنند و موافقت خود را با طرح هايي اعلام مي کنند که در آنها اهميت و حفظ مناطق تحت حفاظت ناديده گرفته شده است. تالاب انزلي که روزگاري يکي از زيبا ترين تالاب هاي ايران بود امروزه از هر سو مورد هجوم توسعه ناپايداري قرار گرفته است که با نابودي هر سانتي متر آن ديگر هيچ فرد و سازماني قادر به احياي دوباره اش نيست.

چراغ پشتان يکي از مناطق حاشيه يي تالاب انزلي است که با احداث ورزشگاه انزلي به کلي از بين خواهد رفت. اين جزيره با جاده باريکي به يکي از محله هاي معروف انزلي به نام نوبر وصل مي شود. قسمت هاي اعظم زمين هاي اين جزيره متعلق به دولت و جزء اراضي ملي و منابع طبيعي است و مابقي زمين ها به کشاورزان و دامداران بومي تعلق دارد. اگر اين روزها به جزيره چراغ پشتان سفر کنيد حتماً با کاميون هايي روبه رو خواهيد شد که مشغول خاکبرداري در داخل جزيره هستند. با وجودي که تالاب انزلي جزء يکي از تالاب هاي بين المللي رامسر و تحت حفاظت قرار دارد خاکبرداري از جزيره چراغ پشتان همچنان ادامه دارد. به غير از ميان گذر انزلي، گياه آزولا باعث شده است بسياري از پرندگان مهاجر که توان سازگاري با اين اکوسيستم را نداشتند مسير مهاجرت شان را تغيير دهند. آزولا در مواقعي از سال آنچنان بالا مي آيد که کاملاً به صورت يک لايه ضخيم سطح مرداب را مي پوشاند و باعث مرگ دسته جمعي هزاران ماهي مي شود.

تالاب انزلي با مساحت 15 هزار هکتار يکي از ارزشمندترين اکوسيستم هاي کشور است. از نظر زيست محيطي اين تالاب با بيش از 154 گونه جانوري و 230 گونه گياهي شرايط منحصر به فردي را ايجاد کرده است. تالاب انزلي از نظر اقتصادي و اشتغال زايي نيز حائز اهميت است به طوري که هرساله بيش از 6 هزار تن انواع ماهي و بيش از دو هزار قطعه پرنده توسط مردم محلي و صيادان از اين منطقه برداشت مي شود. اما متاسفانه امروز تالاب انزلي با فشارهاي زيادي روبه رو است که به عنوان نمونه مي توان به تخليه سالانه 30 ميليون تن فاضلاب شهري، 15 هزار تن کود شيميايي، 4 هزار ليتر سموم کشاورزي، فاضلاب حدود 50 کارخانه، ورود گونه غيربومي آزولا، آلودگي صوتي و نفتي ناشي از قايق هاي يک ميليون بازديدکننده اشاره کرد که هرساله صدمات غيرقابل جبراني را به اين منطقه وارد مي کند.

روزنامه اعتماد- يكشنبه 28/7/87