گزارش اختصاصی زیستا از قطع صد ها نخل کهنسال در کویر مرکزی ایران
چهارشنبه سيزدهم آذر بود که جهاد کشاورزي شهرستان اردکان با همکاري بخشداري و دهياري وابسته به فرمانداري اين شهر طرح قطع هفت هزار درخت در منطقه کوير مرکزي ايران را آغاز کرد. جهاد کشاورزي شهرستان اردکان نام اين طرح را طرح از رده خارج کردن درختان فرسوده گذاشت .
با توجه به پيش بيني هايي که در خصوص مخالفت احتمالي مردم با اين طرح صورت گرفته بود فراهم کردن مقدمات اجراي آن در نهايت مخفي کاري صورت گرفت بگونه اي که حتي شوراي اسلامي روستا نيز از آن بي خبر و حتي مخالف اجراي آن بوده است .بيل مکانيکي به بهانه اجراي طرح راه سازي به روستا آورده شد اما صبح چهارشنبه سيزدهم آذر اين بيل مکانيکي روانه نخلستان روستا گرديد. عمليات قطع درختان از سرسبزترين مکان نخلستان آغاز شد جايي که محمل درختان سر به فلک کشيده که گاهي ارتفاع آنها تا حدود بيست متر مي رسيد . براي خاموش کردن هر گونه اعتراض مجريان مدعي شدند اين تصميم از جانب تهران و مقامات بالاي نظام اتخاذ شده است و مردم روستا چاره اي جز تن دادن به آن ندارند. از آنجاييکه بيشتر مردان روستا در معدني در 20 کيلومتري روستا مشغول کار بوده اند چند پيرمرد کهنسال و زنان روستا تواني براي جلوگيري از فعاليت بيل مکانيکي غول پيکر را نداشته اند.بيل مکانيکي جهاد کشاورزي پس از آنکه صدها درخت کهنسال را سرنگون کرد سرانجام عصر همان روز با همت برخي از جوانان روستا که برخي از آنها در شهرهاي ديگر سکونت داشتند ازفعاليت بازايستاد .
به گزارش خبرنگار زیستا ، نگاهي مختصر به نقشه جغرافيا و مشاهده منطقه حاجي آباد زرين در کوير مرکزي ايران که تا صدها کيلومتر از سمت جنوب شرق و غرب نشاني از درخت و حيات را نمي توان مشاهده کرد از اهمیت اين درختان کهنسال حکايت دارد. زيبايي و اهميت اين درختان بگونه اي بود که حتي دولت اين منطقه را به عنوان مرکز گردشگري معرفي کرده و مسئولان را موظف کرده بود براي جذب گردشگر سرمايه گذاري کنند. مدير جهاد کشاورزي علت قطع اين درختان را غير اقتصادي بودن اين درختان دانسته بود.اما اين سئوال در ذهنش هيچگاه خطور نکرده بود اقتصادي بودن يک درخت لزوما برداشت سيب و گلابي از آن نيست . اگر هدف کاشتن درخت جديدي است هزاران کيلومتر مربع زمين باير در اطراف روستا مي توانست محلي براي کاشت نهالهاي جديد باشد. به عنوان نمونه در 400 متري شمال شرقي منطقه نخلستان چشمه اي با قدرت ابدهي بالا قرار داشت ولي حتي مسئولان جهاد کشاورزي حتي حاضر به مشاهده اين چشمه و مناطق اطراف آن نشدند. نکته مهمتر ديگر اينکه احتمال رشد نهال جديد خرما در اين منطقه بسيار ضعيف است .تجربه ساليان گذشته نشان داده است از حدود ده هزار نهال خرماي کاشته شده در اين منطقه فقط شايد صد نهال توانسته است کمتراز 50 سانتيمتر رشد کند و که عده اي علت اين مسئله را کم شدن رطوبت هواي منطقه کوير مربوط مي دانند .
بنابراين آيا معقول است که ما درخت يکصد ساله را به اميد کاشت نهال جديدي که بنا به تجربه هاي گذشته امکان رشد آن سه تا چهار درصد بيشتر نيست قطع نماييم . نکته ديگر اينکه قطع کنندگان درختان 150 ساله بايد به تفاوت ماهوي درخت خرما با درختان ديگر اندکي توجه مبذول مي داشتند. درخت خرما ( در اين منطقه) پس از 50 سال عمر با شرايط فعلي آنهم اگر خشک نشود فقط شايد بتوانند دو تا سه متر رشد کند و مانند درخت پسته گردو يا امثال آن نيست که در مدت کوتاهي مي توانند به رشد کافي خود دست يابند .جهاد کشاورزي اردکان قطع درختان کهنسال اين منطقه را به اقدام کارشناسي مربوط مي داند اما نکته حائز اهميت اين است که کارشناس اين طرح براي اولين بار در عمر خود شش ساعت پس از آغاز قطع درختان وارد منطقه شده است . اين کارشناس که بايد فعاليتهايش صرف کارهاي کارشناسي شود شش ساعت پس از اجراي طرح وارد منطقه شده است و پس از مشاهده مخالفتهاي مردمي (بنابر اظهار برخي از اهالي) به آنها وعده سود مالي از قبال بودجه حدود سيصد ميليون توماني طرح را داده است .
جدا از مشکلات زيست محيطي که ضربه غير قابل جبراني را به منطقه کوير مرکزي ايران وارد کرده است قطع درختان بدون اطلاع و در کمال نارضايتي بيشتر صاحبان آنها و حتي شوراي اسلامي روستا صورت گرفته است . هم اکنون مجريان طرح عده اي را در روستا بسيج کرده اند که وظيفه اشان اين است که اگر خبرنگار يا مسئولي براي بررسي ابعاد قضيه به منطقه امد ضمن محاصره او خود را صاحب درخت معرفي کرده و براي منحرف کردن قضيه به تعريف و تمجيد از جهاد کشاورزي يا دستگاههاي اجرايي ديگر که دخيل در اين اقدام بوده اند بپردازند اين در حاليست که نود درصد صاحبان اين درختان در شهرهاي ديگر کشور حضور دارند وحتي اگر فرض بر رضايت صاحبان درختان باشد آيا عقلانيت اقتضا مي کند که يک نهاد مجري طرحي باشد که شايستگي نامي جز نابودي سرمايه بي بديل کوير را نداشته باشد .نکته تاسف بار تر اينکه به شهادت اهالي به يمن سرازير شدن بودجه هاي سرگردان و بدون برنامه ريزي شده که تمام تلاش ها فقط بر خرج کردن آن متمرکز شده صدها درخت کهنسال ديگر در دو سال گذشته قطع شده است . ضربه زيست محيطي وارده به اين منطقه قطعا و بدون هيچ احتمالي قابل جبران نيست اما چرا عاملان اين اقدام همچنان نابخرديهاي خود را توجيه مي کنند .اظهارات آنها حکايت از آن دارد که همچنان تمايل دارند براي برگشت نخوردن صدها ميليون تومان بودجه در هر فرصت ممکن به قطع درختان باقيمانده اقدام کنند . آيا از وزارت جهاد کشاورزي انتظاري جز توسعه آباداني و سرسبزي کشور مي رود. جهاد کشاورزي در کمال ناباوري همگان معتقد است يک درخت بايد فقط از منظر اقتصادي نگريسته شود .
قطع درخت کهنسال بويژه درخت خرما آنهم در منطقه اي کويري نه منطقه خرماخيز مانند جيرفت و بم آنچنان اهميتي دارد که انکار اين اهميت از سوي مسئولاني که خود بايد متصدي حفاظت از آن باشند بسيار عجيب مي نماياند.
